اختلال وسواسی اجباری چیست؟
در برخی مواقع، طبیعی است که شما دوباره برگردید و چک کنید که شیر گاز بسته شده یا نه؛ یا نگران این باشید که به بیماری خاصی مبتلا هستید یا نه، یا حتی یک فکر ناخوشایند داشته باشید. مشکل وسواسی اجباری زمانی تشخیص داده میشود که افکار وسواسی و رفتارهای اجباری آنقدر زیاد باشند که در زندگی روزمره شما مشکلاتی ایجاد کنند. مشکل وسواسی_اجباری، یک اختلال اضطرابی است که بهوسیله آداب و رسوم و افکار ناخواسته و غیرقابل کنترل، رفتارهای تکراری اجباری مشخص میشود؛ احتمالاً بدانید که افکار وسواسی و رفتارهای اجباری شما غیرمنطقی است، اما با این وجود، شما نمیتوانید در مقابل آنها مقاومت کنید و رها شوید. وسواس، باعث میشود که مغز در یک فکر یا اصطلاح خاص، گیر کند. بهعنوان مثال، شما میتوانید 20 بار اجاقگاز را چک کنید تا مطمئن شوید که واقعاً خاموش شده است، زیرا از آتش گرفتن خانه خود وحشت دارید. در حالیکه شما از انجام این رفتارهای تکراری هیچ حس خوشایندی به دست نمیآورید، ممکن است آنها برای اضطراب ناشی از افکار وسواسی، تسکین موقتی باشند.
✔️ وسواس دو جزء دارد: افکار وسواسی و رفتارهای اجباری
افکار وسواسی
تصاویر یا انگیزههای غیر ارادی است که بارها و بارها در ذهن شما رخ میدهند. شما نمیخواهید این ایدهها را داشته باشید، اما نمیتوانید جلوی آنها را بگیرید. متأسفانه، این افکار وسواسی اغلب مزاحم و پریشان کننده هستند.
رفتارهای اجباری
اجبار رفتارها یا آیینهایی هستند که احساس میکنید مجبور هستید دوباره و دوباره به آن عمل کنید. معمولاً اجبارها در تلاش هستند تا اضطراب ناشی از وسواس فکری را از بین ببرند. بهعنوان مثال، اگر از آلودگی میترسید، ممکن است آیینهای تمیز کاری پیچیدهای را انجام بدهید. با این حال، تسکین هرگز ادامه نمییابد. در حقیقت، افکار وسواسی معمولاً قویتر میشوند؛ و آداب و رفتارهای اجباری غالباً خود باعث اضطراب میشوند، زیرا بیشتر وقتگیر و پیچیده میشوند.
بیشتر افراد مبتلا به وسواسی اجباری در یکی از دسته های زیر قرار میگیرند:
وسواس شست و شو: این افراد از آلودگی میترسند. آنها معمولاً اجبار تمیز کردن یا شستن دست را دارند.
وسواس چک کردن: این افراد مدام وسایلی رو بالقوه میتوانند با آسیب همراه باشند، چک میکنند (اجاق گاز، قفل درب و …).
وسواس شک و تردید: این افراد میترسند که اگر همه چیز کامل نباشد یا درست انجام نشود، اتفاق وحشتناکی رخ خواهد داد یا مجازات خواهند شد.
وسواس نظم و تقارن: افراد مبتلا به وسواس نظم و تقارن ممکن است باورهای غیرمنطقی و افراطی به اعداد، رنگها یا ترتیب های خاصی داشته باشند.
وسواس احتکار: این افراد میترسند اگر چیزی را دور بیندازند، اتفاق بدی رخ خواهد داد.آنها اجباراً چیزهایی را که لازم نیست و یا از آنها استفاده نمیکنند، جمع میکنند.
اکثر افراد مبتلا به وسواس اجباری، ممکن است که هم اجبارها و هم افکار وسواسی را داشته باشند، اما برخی افراد ممکن است که تنها یکی از آن دو را داشته باشند.
✔️ علائم رایج افکار وسواسی عبارتند از:
- ترس از آلوده شدن توسط میکروبها یا خاک و یا آلوده کردن دیگران
- ترس از دست دادن کنترل و آسیب رساندن به خود یا دیگران
- داشتن افکار و تصاویر جنسی تهاجمی یا خشونت آمیز
- تمرکز بیش از حد به عقاید مذهبی یا اخلاقی
- ترس از از دست دادن یا نداشتن چیزهایی که ممکن است لازم داشته باشید
- این ایده که همه چیز باید درست “درست” تنظیم شود (نظم و تقارن).
- توجه بیش از حد به چیزی که خوشبخت یا بدشانس تلقی میشود (باور غیرمنطقی)
✔️ علائم رایج اعمال وسواسی عبارتند از:
- بررسی بیش از حد معمول وسایل، از قبیل قفل، وسایل و کلیدها
- بارها و بارها مراجعه به عزیزان برای اطمینان از سلامتی آنها
- شمارش، ضربه زدن، تکرار برخی از کلمات یا انجام سایر کارهای بیمعنی برای کاهش اضطراب
- صرف کردن زمان زیاد برای شستشو یا تمیز کردن
- ترتیب یا تنظیم موارد “به صورت افراطی”
- دعا بیش از حد یا درگیر شدن در مراسمهایی که از ترس مذهبی ناشی میشود.
- جمع آوری “آشغالها” مانند روزنامههای قدیمی یا ظروف غذا خالی.
✔️ اقدامات خوددرمانی برای اختلال وسواسی جبری
- شناسایی راهاندازهای وسواس های فکری
- یادگیری در مورد مقاومت در برابر اعمال اجباری و آداب و رسوم خاص
- چالش با افکار وسواسی
- دسترسی به منابع حمایتی
- مدیریت استرس
- ایجاد تغییراتی در سبک زندگی برای متوقف کردن وسواس اجباری
مشاوره آنلاین
امیدواریم اطلاعاتی که ما در مورد وسواس اجباری آوردیم، به شما در درک دلایل استرس و نحوه کنار آمدن با آن، کمک کند. اگر علاقهمند به صحبت با یک مشاور مجرب در مورد موقعیت های استرسزا و افکار و رفتارهای وسواسی خود هستید، از مشاوران مجرب آرکا که در زمینه مدیریت و درمان وسواس تخصص دارند، کمک بگیرید.