اختلال وسواسی اجباری چیست؟

در برخی مواقع، طبیعی است که شما دوباره برگردید و چک کنید که شیر گاز بسته شده یا نه؛ یا نگران این باشید که به بیماری خاصی مبتلا هستید یا نه، یا حتی یک فکر ناخوشایند داشته باشید. مشکل وسواسی اجباری زمانی تشخیص داده می­شود که افکار وسواسی و رفتارهای اجباری آنقدر زیاد باشند که در زندگی روزمره شما مشکلاتی ایجاد کنند. مشکل وسواسی_اجباری، یک اختلال اضطرابی است که به­وسیله آداب و رسوم و افکار ناخواسته و غیرقابل کنترل، رفتارهای تکراری اجباری مشخص می­شود؛ احتمالاً بدانید که افکار وسواسی و رفتارهای اجباری شما غیرمنطقی است، اما با این وجود، شما نمی­توانید در مقابل آنها مقاومت کنید و رها شوید. وسواس، باعث می­شود که مغز در یک فکر یا اصطلاح خاص، گیر کند. به­عنوان مثال، شما می­توانید 20 بار اجاق­گاز را چک کنید تا مطمئن شوید که واقعاً خاموش شده است، زیرا از آتش گرفتن خانه خود وحشت دارید. در حالی­که شما از انجام این رفتارهای تکراری هیچ حس خوشایندی به دست نمی­آورید، ممکن است آنها برای اضطراب ناشی از افکار وسواسی، تسکین موقتی باشند.

✔️ وسواس دو جزء دارد: افکار وسواسی و رفتارهای اجباری

افکار وسواسی

 تصاویر یا انگیزه­های غیر ارادی است که بارها و بارها در ذهن شما رخ می­دهند. شما نمی­خواهید این ایده­ها را داشته باشید، اما نمی­توانید جلوی آنها را بگیرید. متأسفانه، این افکار وسواسی اغلب مزاحم و پریشان کننده هستند.

رفتارهای اجباری

اجبار رفتارها یا آیین­هایی هستند که احساس می­کنید مجبور هستید دوباره و دوباره به آن عمل کنید. معمولاً اجبارها در تلاش هستند تا اضطراب ناشی از وسواس فکری را از بین ببرند. به­عنوان مثال، اگر از آلودگی می­ترسید، ممکن است آیین­های تمیز کاری پیچیده­ای را انجام بدهید. با این حال، تسکین هرگز ادامه نمی­یابد. در حقیقت، افکار وسواسی معمولاً قوی­تر می­شوند؛ و آداب و رفتارهای اجباری غالباً خود باعث اضطراب می­شوند، زیرا بیشتر وقت­گیر و پیچیده می­شوند.

بیشتر افراد مبتلا به وسواسی اجباری در یکی از دسته های زیر قرار میگیرند:

وسواس شست و شو: این افراد از آلودگی می­ترسند. آنها معمولاً اجبار تمیز کردن یا شستن دست را دارند.

وسواس چک کردن: این افراد مدام وسایلی رو بالقوه می­توانند با آسیب همراه باشند، چک می­کنند (اجاق گاز، قفل درب و …).

وسواس شک و تردید: این افراد می­ترسند که اگر همه چیز کامل نباشد یا درست انجام نشود، اتفاق وحشتناکی رخ خواهد داد یا مجازات خواهند شد.

وسواس نظم و تقارن: افراد مبتلا به وسواس نظم و تقارن ممکن است باورهای غیرمنطقی و افراطی به اعداد، رنگ­ها یا ترتیب های خاصی داشته باشند.

وسواس احتکار: این افراد می­ترسند اگر چیزی را دور بیندازند، اتفاق بدی رخ خواهد داد.آنها اجباراً چیزهایی را که لازم نیست و یا از آنها استفاده نمی­کنند، جمع می­کنند.

اکثر افراد مبتلا به وسواس اجباری، ممکن است که هم اجبارها و هم افکار وسواسی را داشته باشند، اما برخی افراد ممکن است که تنها یکی از آن دو را داشته باشند.

✔️ علائم رایج افکار وسواسی عبارتند از:

• ترس از آلوده شدن توسط میکروب­ها یا خاک و یا آلوده کردن دیگران
• ترس از دست دادن کنترل و آسیب رساندن به خود یا دیگران
• داشتن افکار و تصاویر جنسی تهاجمی یا خشونت آمیز
• تمرکز بیش از حد به عقاید مذهبی یا اخلاقی
• ترس از از دست دادن یا نداشتن چیزهایی که ممکن است لازم داشته باشید
• این ایده که همه چیز باید درست “درست” تنظیم شود (نظم و تقارن).
• توجه بیش از حد به چیزی که خوشبخت یا بدشانس تلقی می­شود (باور غیرمنطقی)

✔️ علائم رایج اعمال وسواسی عبارتند از:

• بررسی بیش از حد معمول وسایل، از قبیل قفل، وسایل و کلیدها
• بارها و بارها مراجعه به عزیزان برای اطمینان از سلامتی آنها
• شمارش، ضربه زدن، تکرار برخی از کلمات یا انجام سایر کارهای بی­معنی برای کاهش اضطراب
• صرف کردن زمان زیاد برای شستشو یا تمیز کردن
• ترتیب یا تنظیم موارد “به صورت افراطی”
• دعا بیش از حد یا درگیر شدن در مراسم­هایی که از ترس مذهبی ناشی می­شود.
• جمع آوری “آشغال­ها” مانند روزنامه­های قدیمی یا ظروف غذا خالی.

✔️ اقدامات خوددرمانی برای اختلال وسواسی جبری

• شناسایی راه­اندازهای وسواس های فکری
• یادگیری در مورد مقاومت در برابر اعمال اجباری و آداب و رسوم خاص
• چالش با افکار وسواسی
• دسترسی به منابع حمایتی
• مدیریت استرس
• ایجاد تغییراتی در سبک زندگی برای متوقف کردن وسواس اجباری

مشاوره آنلاین

امیدواریم اطلاعاتی که ما در مورد وسواس اجباری آوردیم، به شما در درک دلایل استرس و نحوه کنار آمدن با آن، کمک کند. اگر علاقه­مند به صحبت با یک مشاور مجرب در مورد موقعیت های استرس­زا و افکار و رفتارهای وسواسی خود هستید، از مشاوران مجرب آرکا که در زمینه مدیریت و درمان وسواس تخصص دارند، کمک بگیرید.