چگونه می‌توانم فرزندم را به صورت مؤثر منضبط کنم؟
یکی از بزرگ ترین مباحث مربوط به بزرگ کردن کودکان نحوه منضبط کردن آن ها است. اگر از هر والدینی سؤال کنید، پاسخ متفاوتی خواهید گرفت. ممکن است همه والدین قسم بخورند که فقط روش انضباط آن ها صحیح است و روش های دیگر اشتباه. متأسفانه همه روزه خبر های متفاوتی را می شنویم که به نگاه عمیق تر می‌توان دریافت که روش های انضباطی ناکافی و اشتباه منجر به فاجعه های ناگوار گوناگونی می‌شود. تا به امروز روش های علمی و مبتنی بر شواهد کمتری در رابطه با بهترین و مؤثرترین شیوه های منضبط کردن و تأدیب فرزندانمان وجود دارد. با این حال یکی از دغدغه های مهم علم روانشناسی پژوهش و ارائه روش های آموزشی مؤثر انضباط فرزندان به والدین است.
منضبط کردن
همه باید به قوانین و مقررات گوش فرا دهند. برخی اوقات، قوانین می‌توانند شکسته شوند چه این قوانین، قوانین و مقررات محیط کار باشد یا فقط قوانین نانوشته در جامعه باشد یا قوانین موجود در خانه و بین والدین و فرزندان باشد آموزش تشخیص درستی از اشتباه از سنین کودکی و چگونگی پیروی از قوانین، بچه‌ها را به اعضای مولد و تأثیرگذار جامعه تبدیل می‌کند. با این حال سبک های فرزند پروری و والدگری هر فردی در منضبط بودن فرزندان نقش اساسی دارد. در زیر به انواع روش‌های فرزند پروری اشاره می‌شود :
سبک فرزند پروری سهل انگارنه : نوعی از سبک فرزند پروری است که با مطالبه گری والدین از فرزندان کم و پاسخگویی به نیازهای آن ها بالا است والدین سهل انگار و بی اعتنا، بسیار دوست داشتنی هستند، اما راهنمایی ها و قوانین کمی در رابطه با فرزندان حاکم است. به عبارتی در سبک فرزند پروری سهل انگارانه، گرما و محبت زیاد، ولی کنترل و نظارت کم است. این ها کودکانی پرخاشگر و ناپخته و خارج از کنترل و اصطلاحاً لوس تولید می‌کنند.
سبک فرزند پروری مقتدرانه : در این شیوه فرزند پروری والدین از فرزندانشان با مطالبات و همچنین میزان پاسخگویی متعادل است. به عبارتی در فرزند پروری مقتدرانه گرما و محبت به همراه کنترل رفتار های کودک به تعادل رسیده‌اند، ثبات و پایداری والدین در رفتارشان با کودک احساس امنیت در کودک به وجود می‌آورد و این سبک باعث تولید کودکی خلاق، با اعتمادبه‌نفس، با عزت‌نفس و مسئولیت‌پذیر می‌گردد و تقریباً با هر سرشتی سازگار است.
سبک فرزند پروری مستبدانه : گرما و محبت والدین کم است و در مقابل کنترل بر رفتار کودک شدت بیشتری دارد، این سبک کودکانی دمدمی مزاج و پرخاشگر که دچار اختلالات رفتاری شدید هستند را تولید می‌کند و چنین کودکانی از امنیت کافی برخوردار نمی‌شوند.
یک برنامه خوب منضبط کردن چه ویژگی هایی دارد؟
- برنامه خوب برنامه ای سازگار و قابل پیش‌بینی است.
- اگر قوانین شکسته شود، استثنا قائل نمی‌شوید.
- مجازاتی که در نظر گرفتید متناسب با رفتار نادرست است و غیرمنصفانه نیست.
- به رفتار خوب پاداش تعلق می‌گیرد.
- متناسب با مرحله یا سن رشدی فرزندانتان برنامه انضباط با آن متفاوت می‌شود بنابراین چسبیدن به برنامه انضباطی قبلی بیهوده و غیر مؤثر است.
به عنوان مثال اگر فرزندتان در سن نوزادی است و مو های شما رو بکشد و شما را عصبانی کند مجازاتش در این مرحله اشتباه است؛ اما وقتی همان فرد در سن نوپایی باشد نسبت به نوزادی درک بهتری از رفتارش دارد و هنگامی که آن ها به سن مدرسه می‌رسند، بهتر می‌دانند و شما می‌توانید یک برنامه نظم و انضباطی مؤثر بسازید. هنگامی که آن ها به سن نوجوانان رسیدند، باید بدانید که چگونه قوانینی را تنظیم کنید که به آن ها بیاموزد تا از قوانین و مقررات پیروی کند.
شاید دشوارترین بخش نظم و انضباط زمانی باشد که نتوانید هیجاناتتان را کنترل کنید. برای مثال تصور کنید فرزندتان کاری را انجام می‌دهد که شما را خیلی عصبانی کرده و وسوسه می‌شوید که حسابی کتکش بزنید؛ اما همیشه به یاد داشته باشید که مجازات و تنبیه شدید ارزشی ندارد و داد و بیداد و فریاد زدن پرخاشگری را در فرزندانتان افزایش می‌دهد؛ اما می‌توانید در حین عصبانیت استراحت کرده و چند نفس عمیق بکشید، به خودتان زمان بدهید تا عصبانیتتان فروکش کند. تا بتوانید به صورت منصفانه منضبطش کنید.
شاید بسیاری از والدین متوجه نباشند که بدانند که بهترین برنامه منضبط کردن فرزندانشان چیست؟ اگر احساس می‌کنید فرزندتان نظم و انضباطی درستی ندارد، از درخواست مشاوره روانشناسی حرفه‌ای نترسید. اکثر اوقات، والدین نیز به کمک نیاز دارند. اگر والدینی هستید که دغدغه و نگرانی تان نحوه منضبط کردن مؤثر فرزندتان هستید یا همیشه با آن ها بر سر بیشتر مسائل به چالش بر می‌خورید زمان آن رسیده که در این زمینه شروع به یادگیری کنید. مشاوره و رواندرمانی آنلاین آرکا با بهره مندی از روانشناسان و مشاوران با تجربه و دارای صلاحیت این امکان را به والدین فراهم آورده که با آموزش به روزترین و مؤثرترین روش های منضبط کردن، چالش‌های به وجود آمده بین فرزندان و والدین را به طور مؤثر یاد بگیرید و درک بهتری از همدیگر داشته باشند.